Pokrycia dachowe
Pokrycia dachowe
O wyborze rodzaju pokrycia dachu decydują względy estetyczne, techniczne i cena. Dla rozwiązań konstrukcyjnych dachu bardzo istotny jest ciężar pokrycia.
Zmianie ulegają przekroje krokwi i łat oraz ich rozstaw. W budownictwie mieszkaniowym stosuje się zarówno pokrycia ciężkie, takie jak dachówki ceramiczne i cementowe, jak i pokrycia lekkie, do których można zaliczyć papy, gonty bitumiczne i blachy dachowe, płyty faliste bitumiczne i cementowe.
Wpływ rodzaju pokrycia na obciążenie konstrukcji więźby dachowej:
Typ pokrycia ciężar (kg/m2)
Strzecha 70
Dachówka ceramiczna 40-75
Dachówka cementowa 40-55
Gonty bitumiczne 8-15
Blachy dachowe 2-10
Papa 1-5
Płyty faliste bitumiczne 3-4
Dachówki ceramiczne
Wytwarza się z uszlachetnionej gliny. Mają różne kształty, przekrój poprzeczny płaski lub wyprofilowany o różnej głębokości tłoczenia.
Zależnie od technologii produkcji dzielimy je na:
- tłoczone - wytwarzane w formach - Holenderka, Mnich- mniszka
- ciągnione - cięte taśmowo z uformowanej uprzednio gliny-karpiówka
Ze względu na kolorystykę dachówki dzielimy na:
- naturalne - naturalny kolor wypalonej gliny
- barwione w masie lub powierzchniowo
- glazurowane, szkliwione - pokryte cienką szklistą powłoką, która jest wynikiem podwójnego wypalania
- angobowane - pokryte warstwą gliny lepszej jakości, która po wypaleniu tworzy powłokę matową lub półmatową
Zalety dachówek ceramicznych:
- bardzo długa trwałość - ponad 100 lat;
- niepalne i odporne na zmiany temperatury, odporne na uszkodzenia przez wiatr;
- doskonale tłumią hałas (odgłosy intensywnego deszczu);
- łatwa wymiana zniszczonych pojedynczych dachówek.
Wady dachówek ceramicznych:
- duży ciężar (40-70 kg/m2) powoduje konieczność wykonania solidnej więźby dachowej.
Dachówki cementowe (betonowe)
Produkowane są z mieszaniny cementu, piasku, wody, plastyfikatorów i pigmentów. Masa betonowa jest walcowana, cięta i wytłaczana w formach aluminiowych. Najbardziej popularne kształty dachówek cementowych to: pojedyncza i podwójna esówka, podwójna rzymska, staroniemiecka, karpiówka, celtycka. Dachówki betonowe trudno odróżnić od dachówek ceramicznych, od których są tańsze i dlatego są coraz częściej wybierane przez inwestorów.
Blachy dachowe
Pokrycia z blachy zalicza się do pokryć lekkich i można je stosować do renowacji starych pokryć dachowych. Trwałość pokryć z blachy określa się na 50-60 lat.
Blachy dachowe płaskie, cynkowe lub ocynkowane, występują w formie arkuszy. Dawniej powszechnie stosowane, dziś ustępują miejsca nowoczesnym blachom powlekanym lub cynkowo-tytanowym.
Blachy dachowe powlekane są wykonane z aluminium albo stali powlekanej obustronnie warstwą cynku lub warstwą aluminiowo - cynkową, pokrytej powłoką ochronną (poliester, akryl, plastizol,) lub warstwą aluminiowo-cynkową (Aluzink). Blachy powlekane są bardziej odporne na czynniki zewnętrzne niż blacha ocynkowana.
Blachy miedziane - są trwalsze, ale droższe. W miarę upływu czasu pokrywają się zielonym nalotem (patyną), który nadaje im szlachetny wygląd Trwałość pokryć miedzianych przekracza 300 lat.
W zależności od przekroju poprzecznego blachy dzielimy na: płaskie, lub profilowane: trapezowa, falista, krzywoliniowa. W zależności od wysokości profilu mówimy o blachach głęboko i niskotłoczonych. Blachy dachówkowe (blachodachówki) są wytłaczane w kształcie tradycyjnych dachówek ceramicznych.
Aby uniknąć dużych strat materiału wskutek cięcia arkuszy, w przypadku dachu o skomplikowanym kształcie stosuje się panele (długości ok. 1 m) składające się z jednego rzędu blachodachówek z wbudowaną łatą nośną
Blachy dachówkowe z posypką ceramiczną są pokryte granulatem ceramicznym lub posypką mineralną. Jako lepiszcze służy żywica akrylowa lub poliester. Wydłuża to trwałość pokrycia, tłumi odgłosy opadów deszczu, ale zwiększa koszty.
Strzecha
Pokrycie z trzciny - stosuje się na dachy dwu- i czterospadowe oraz naczółkowe i półszczytowe, najlepiej o nachyleniu 52 st. Na lukarnach kąt nie może być mniejszy niż 28-30 st. Optymalna grubość pokrycia to 28-38 cm. Im mniejszy kąt nachylenia dachu, tym grubsza układana warstwa. Trzcina na pokrycie musi być jednoroczna, koszona między listopadem a lutym, po pierwszych przymrozkach, przed układaniem na dachu jej wilgotność nie może przekroczyć 15%. Ułożoną strzechę należy specjalnym impregnatem zabezpieczyć przed ogniem, a do wiązania trzciny należy używać żaroodpornego drutu chromoniklowego. Co trzy lata należy powtarzać impregnację, a co kilkanaście lat wyrównać powierzchnię przez ubijanie.
Pokrycia z papy
Papa to wyrób, którego warstwę nośną stanowi osnowa nasycona materiałem bitumicznym. Osnowa zapewnia papie odpowiednią wytrzymałość. Papy tradycyjne mają osnowę wykonaną z tektury albo tkaniny z włókien organicznych lub mineralnych, nasyconych smołą lub asfaltem (papy smołowe i asfaltowe). Papy nowej generacji są kilkuwarstwowe - mają osnowę z tkaniny poliestrowej, włókna szklanego, poliestrowo - szklaną lub z wytłaczanej folii aluminiowej. Osnowa jest pokryta obustronnie powłoką bitumiczną niemodyfikowaną lub modyfikowaną. Modyfikacja zwiększa odporność powłoki na zmiany temperatury i starzenie, podwyższa jej elastyczność; zapobiega to „spływaniu" papy z dachu nagrzanego pod wpływem słońca, chroni przed utratą szczelności przy ruchach pokrycia związanych ze zmianami temperatury. Papy nowej generacji są najczęściej termozgrzewalne.
Zależnie od miejsca ułożenia i pełnionej funkcji papy dzielimy na:
- wierzchniego krycia - stosowane jako wierzchnie warstwy pokryć wielowarstwowych, pokryte posypką (łupkową, bazaltową lub ceramiczną) zabezpieczającą przed wysoką temperaturą i promieniowaniem ultrafioletowym;
- podkładowe - stosowane jako spodnie warstwy asfaltowych pokryć dachowych i wielowarstwowych izolacji wodnych, przeciwwilgociowych i parochronnych, pokryte posypką z piasku kwarcowego;
- izolacyjne - stosowane jako spodnie warstwy asfaltowych pokryć dachowych i wielowarstwowych izolacji wodnych, przeciwwilgociowych lub parochronnych, pokryte posypką z talku, który zabezpiecza przed sklejaniem;
- specjalne - wentylacyjne (perforowane lub zgrzewane), paroizolacyjne. Papy wentylacyjne stosuje się by nie dopuścić do kondensacji pary wodnej w warstwie izolacji dachu.
Na pokrycie dachowe stosuje się jedną lub dwie warstwy papy. Przy kryciu pojedynczym występuje tylko papa nawierzchniowa o gr. 5-6 mm. Przy kryciu podwójnym stosuje się papę podkładową o gr. 2-4 mm oraz nawierzchniową o gr. 3-5 mm.
Wierzchnią warstwę papy zgrzewa się z warstwą podkładową palnikiem gazowym, którym podgrzewa się spodnią powłokę termozgrzewalną w miarę rozwijania rolki papy. Papa przykleja się do podłoża pod własnym ciężarem.
Gonty bitumiczne są to prostokątne pasy z papy asfaltowej, których dolne krawędzie są powycinane w różne kształty (trójkątne, prostokątne, sześciokątne, faliste, rybia łuska) w taki sposób, że ułożone na dachu przypominają dachówki.
Warstwa wierzchnia jest pokryta posypką łupkową, bazaltową lub ceramiczną w różnych kolorach albo folią miedzianą. Można je układać na dachach stromych (nachylenie do 87°) o skomplikowanych kształtach.
Dzieki małym wymiarom pasów ilość odpadów jest minimalna. 1 m2 pokrycia z dachówek bitumicznych waży od 7 do 16 kg.
Płyty faliste bitumiczne. Osnowę płyt falistych stanowią sprasowane włókna organiczne, które są walcowane aby uzyskać kształt fali. Następnie są obustronnie nasycane masą bitumiczną i pokrywane powłoką ochronną (polimerową lub akrylowo - winylową).
Płyty bitumiczne są materiałem elastycznym i odpornym na działanie grzybów oraz czynników atmosferycznych. Dodrze tłumią dźwięki, nie gniją i nie utleniaja się. Są dostępne w kolorach: niebieski, zielony, czerwony, brązowy, czarny. Ze względu na mały ciężar (3-3,5 kg/m2) płyty bitumiczne można układać na starej więźbie dachowej bez wzmacniania jej.
Rynny i rury spustowe - system odwodnienia dachu
W skład systemu wchodzą rynny i rury spustowe. Odprowadzają one wodę opadową i topniejący śnieg na zewnątrz budynku.
Rynny biegną wzdłuż dachu, zbierając wodę z jego połaci. Z rynien woda spływa do pionowych rur spustowych, a stamtąd jest odprowadzana do studzienek lub do kanalizacji, ewentualnie na działkę - w odpowiedniej odległości od budynku. Rynny mają różne kształty przekroju poprzecznego. Najczęściej stosowane i jednocześnie najbardziej wydajne są rynny o przekroju półokrągłym.
Rury spustowe mają przekrój okrągły, kwadratowy lub prostokątny. Rury okrągłe mogą być łączone z rurami kwadratowymi specjalnymi elementami łączącymi. Przekrój rury spustowej powinien wynosić nie mniej niż 3ŕ4 przekroju rynny.
Zaprojektowanie systemu odprowadzania wody z dachu należy do architekta. Zgodnie z prawem budowlanym budynki do wysokości 4,5 m i powierzchni dachu do 100 m2 nie muszą być wyposażone w system odwodnienia, pod warunkiem, że mają odpowiednio ukształtowanie okapy. W innych przypadkach musimy taki system przewidzieć.
Rynny i rury spustowe z blachy stalowej wykonuje się z wytłaczanej blachy stalowej ocynkowanej, niewykończonej lub powlekanej obustronnie plastizolem albo lakierowanej, czasami z blachy stalowej powlekanej cyną.
Ich trwałość wynosi 30-50 lat. Rynny i rury spustowe aluminiowe wykonuje się z blachy aluminiowej powlekanej farbami akrylowymi. Ich trwałość wynosi ok. 70 lat.
Mogą być odlewane, wytłaczane, wytłaczane ciągłe. Rynny wykonane w systemie ciągłym nie mają połączeń na długości ściany. Są więc bardzo szczelne.
Rynny i rury spustowe miedziane produkuje się z blachy miedzianej (mogą być dodatkowo powlekane cynkiem lub akrylem), która w wyniku działania czynników atmosferycznych pokrywa się zielonym nalotem, co nadaje jej efektowny wygląd.
Są bardzo trwałe (nawet do 150 lat). Rynny i rury spustowe z blachy cynkowo - tytanowej.
Podobnie jak blacha miedziana, pokrywają się patyną. Nalot koloru ciemno szarego, stanowi warstwę ochronną. Blacha ta składa się w 99,5% z czystego cynku (pozostałe składniki stopu to: miedź, aluminium, tytan). Trwałość systemów rynnowych wykonanych z blachy cynkowo - tytanowej wynosi ok. 100 lat.
Rynny i rury spustowe z PVC produkuje się z wysokoudarowego polichlorku winylu, barwionego w masie. Ich zalety: trwałość, łatwość montażu, odporność na działanie czynników atmosferycznych, niska cena.
Nie wymagaja konserwacji ani malowania, nie ulegają korozji, są odporne na działanie promieniowania UV.
Elementy więźby dachowej
Do wykonania konstrukcji dachów należy stosować drewno sosnowe lub świerkowe o wilgotności nie przekraczającej 22% i o klasie wytrzymałości C27. Drewno należy zabezpieczyć przed korozją biologiczną. Najlepsza jest tarcica czterostronnie strugana z zaokrąglonymi krawędziami.
Elementy więźby:
- krokwie - belki biegnace równolegle do kierunku nachylenia połaci dachowej i dźwigające obciążenie z połaci; opierają się na ścianach z ewnętrznych i w miarę potrzeby na płatwiach;
- płatwie - belki poziome, biegnące równolegle do kalenicy dachu, stanowiące podpory dla krokwi, oparte na słupach;
- murłaty - belki poziome leżące na murze (za ich pośrednictwem opiera się krokwie na ścianach murowanych lub betonowych);
- słupki - elementy pionowe przenoszące obciążenie od płatwi na strop;
- łaty - elementy pomocnicze, stanowiące część rusztu służącego do zamocowania pokrycia dachowego lub deskowania pod pokrycie; przybija się je do kontrłat lub bezpośrednio do krokwi, prostopadle do nich, a równolegle do okapu;
- kontrłaty - elementy pomocnicze, stanowiące część rusztu służącego do zamocowania pokrycia dachowego; przybija się je do krokwi lub deskowania równolegle do łat.
Rozróżniamy następujące konstrukcje więźb dachowych:
- płatwiowo-kleszczowa składa sie z wiązarów głównych (pełnych) ustawionych w odstępach 3-5 m; każdy wiązar zbudowany jest z pary krokwi, pary kleszczy i dwóch słupów. Kkleszcze obejmują z obu stron słupy oraz krokwie; płatwie są dodatkowo podparte mieczami, które usztywniają dach w kierunku podłużnym. Konstrukcje płatwiowo-kleszczową stosuje się przy rozpiętości dachu do 12 m; w przypadku poddasza użytkowego stosuje się najczęściej konstrukcję płatwiowo-kleszczową ze ścianką kolankową. Ma to głównie na celu podniesienie poddasza oraz zwiększenie jego powierzchni użytkowej;
- krokwiowa - składa się z wiązarów krokwiowych. Krokwie posiadają tylko dwa oparcia: w kalenicy, jako złącze krokwi i na murłacie ułożonej na ścianie zewnętrznej. Wiązary krokwiowe stosuje się przy rozpiętościach dachu do 7,0 m w swietle ścian zewnętrznych. Długość krokwi powinna wynosić do 4,5 m przy pokryciu ciężkim (dachówka ceramiczna) lub 5,0 m przy pokryciu lekkim (gont bitumiczny na deskowaniu). Usztywnienie więźby uzyskuje się za pomocą wiatrownic z desek, które przybija się do każdej krokwi dwoma gwoździamiod dołu tj. od strony poddasza. Krokwie mają przekrój prostokątny o stosunku szerokości do wysokości 1/2 do 1/3; nie należy stosować krokwi węższych od 5 cm;
- krokwiowo-jętkowa składa się z wiązarów, w których każdą parę krokwi usztywnia się dodatkową rozporą, tzw. jętką. Konstrukcję taką stosuje się gdy rozpiętość dachu wynosi od 5,0 do 7,5 m i długość krokwi jest większa niż 4,5 m. Jętkę umieszcza się na wysokości do 0,6 długości krokwi;
- płatwiowo-jętkowa jest to konstrukcja, w której jętki podpiera się płatwiami - belkami podłużnymi, które oparte są na słupach. W skład układu wchodzą również miecze czyli belki, które na słupach dodatkowo podpierają jętki i płatwie. Dach taki stosuje się w sytuacji gdy rozpiętość dachu w świetle wynosi od 9 m do 11 m a jętka ma długość większą niż 3,5 m.
FOLIE
Folie dzielimy w zależności od przeznaczenia na:
- budowlane - stosowane są do osłon podłóg, okien i stolarki podczas wykonywania prac remontowo-budowlanych;
- hydroizolacyjne stosowane są do izolacji przeciwwilgociowej poziomej fundamentów, ścian, podłóg oraz izolacji przeciwwilgociowej, zabezpieczania izolacji przeciwwodnej pionowej ścian piwnic i fundamentów w budynkach;
- paroszczelne i paroprzepuszczalne - stosuje się do izolacji przeciwwilgociowej dachów spadzistych wentylowanych i niewentylowanych, ocieplanych i nieocieplanych oraz ścian zewnętrznych;
- wstępnego krycia.
Folie paroszczelne chronią izolację termiczną przed zawilgoceniem parą wodną przenikającą przez przegrody (ściany i dachy) oddzielające pomieszczenia o różnej temperaturze i wilgotności. Umieszcza się je po wewnętrznej stronie izolacji termicznej.
Paroprzepuszczalność folii to zdolność do przepuszczania pary wodnej mierzona w gramach na metr kwadratowy folii w ciągu doby (g/m2 24h).
Folie paroprzepuszczalne chronią izolację termiczną dachu lub ściany szkieletowej przed zawilgoceniem wodami opadowymi, a przepuszczając parę wodną pochodzącą z wnętrza budynku pozwalają „oddychać" ścianie. Umieszcza się je po zewnętrznej stronie izolacji termicznej. Folie paroprzepuszczalne to takie, których zdolność przepuszczania pary wodnej wynosi od 300 do 3000 g/m2 24h.
Folie wysokoparoprzepuszczalne to takie, które mają zdolność przepuszczania pary wodnej większą od 1300 g/m2 24h.
Folie dachowe wstępnego krycia (folie wstępnego krycia FWK), nazywane również wiatroizolacją, są stosowane pod pokryciem dachu dla ochrony termoizolacji przed wodą z zewnątrz i przed wywiewem ciepłego powietrza z warstwy termoizolacji.
Domy gotowe
Domy Kraków >>
Budowa domów
Budowa domów Kraków >>
Kalkulacja domów
Kalkulacje domów >>