Fundamenty izolowane

Podstawą każdej budowli jest fundament, którego zadaniem jest przeniesienie obciążeń budynku na podłoże gruntowe, w sposób zapewniający bezpieczeństwo statyczne budynku. Ale właściwa konstrukcja fundamentu to jeszcze nie wszystko. Fundament i ściany fundamentowe, mają, bowiem bezpośredni kontakt z gruntem i są w całym okresie użytkowania narażone na destrukcyjne działanie wilgoci. Wilgoć może prowadzić do uszkodzenia konstrukcji całego budynku. Może być również przyczyną powstawania grzybów pleśniowych powodujących korozję biologiczną.

Jedynym sposobem na wyeliminowanie powyższych zjawisk jest prawidłowe wykonanie hydroizolacji. Izolować przed wilgocią z gruntu trzeba każdy dom - i ten z piwnicą i ten bez. Wszystkie elementy znajdujące się pod gruntem muszą być zabezpieczone. Nie warto na tym oszczędzać, ponieważ usuwanie skutków zawilgocenia i wykonanie izolacji w domu już wybudowanym jest bardzo skomplikowane i kosztowne.

Ciężka czy lekka?

Lekkie izolacje przeciwwilgociowe stosuje się wówczas, gdy budynek posadowiony jest w gruntach przepuszczalnych (piaskach lub żwirach) powyżej poziomu zwierciadła wód gruntowych. Natomiast izolacje ciężkie wykonuje się w budynkach posadowionych w gruntach spoistych (gliny, iły) poniżej zwierciadła wód gruntowych, a także, gdy istnieje niebezpieczeństwo podnoszenia się wód gruntowych powyżej poziomu podłogi piwnicy. Niezależnie od rodzaju izolacji przepona przeciwwilgociowa powinna być tak wykonana, aby zapobiegać zarówno pionowemu podciąganiu kapilarnemu - izolacja pozioma - jak też naporowi na płaszczyznę pionową ściany - izolacja pionowa. Żelazną zasadą wykonania tych izolacji jest ich wzajemne szczelne połączenie.

Z piwnicą czy bez?

Decydując się na budowę domu trzeba podjąć decyzję czy będzie on podpiwniczony czy też nie. Jest to ważne, jeśli chcemy uniknąć problemów z wilgocią, ponieważ nie wystarczą starannie i solidnie wykonane izolacje. Najważniejszym kryterium jest poziom wody gruntowej. Kiedy jest on wysoki (płytko pod powierzchnią znajduje się woda), to lepiej zrezygnować z domu z piwnicą? Oczywiście można zdecydować się na podpiwniczenie budynku, ale niezbędne jest wykonanie ciężkiej izolacji przeciwwodnej, czyli szczelnej wanny, odpornej na napór wody gruntowej. Jest to jednak operacja bardzo kosztowna.

Za budową domów niepodpiwniczonych przemawia generalnie fakt, że koszt ich budowy jest dużo tańszy od kosztów budowy domów z piwnicami, a czas inwestycji krótszy z powodu mniejszych wymagań technologicznych.

Materiały hydroizolacyjne

W składach budowlanych dostępna jest pełna ich gama (np. Foliarex, Icopal, Inco-Veritas, Izolbet). W każdym składzie możemy liczyć na bezpłatną poradę, jakie materiały hydro- i termoizolacyjne, będą najlepsze dla naszych fundamentów. Ogólnie materiały hydroizolacyjne można podzielić na dwie podstawowe grupy: materiały rolowe i materiały powłokowe.

Do pierwszej grupy należą materiały rolowe bitumiczne, a więc wszelkiego rodzaju papy asfaltowe, bądź smołowe. Rodzaj dobieranych pap oraz ilość warstw zależy od rodzaju wykonywanej izolacji. Papy układa się, klejąc poszczególne warstwy na mokro odpowiednio dobranymi lepikami lub emulsjami bitumicznymi. Innym sposobem ochrony domu przed wodą gruntową i wilgocią jest szczelna powłoka z płynnych materiałów bitumicznych wykonana z emulsji lub roztworu asfaltowego, układana na oczyszczonym i wyrównanym podłożu. Powłokę z płynnych materiałów bitumicznych łatwo uszkodzić, dlatego konieczna jest ochrona w postaci dodatkowej warstwy z papy lub folii tłoczonej.

W ostatnich latach coraz większym powodzeniem cieszą się materiały rolowe z tworzyw sztucznych. Są trwałe, łatwe w montażu i spełniają wszelkie wymagania techniczne. Dostępne są w postaci folii płaskich, membran i folii tłoczonych, produkowanych z polietylenu lub polichlorku winylu. Z folii płaskich można układać izolację pionową i poziomą. Folie tłoczone, drenażowe, wykonane są z polietylenu dużej gęstości HDPE, a ich budowa - przetłoczenia w kształcie stożków - umożliwia odprowadzanie wilgoci, która może przenikać z wnętrza budynku. Najczęściej układane są wytłoczeniami w kierunku ściany. Wtedy powstaje szczelina umożliwiająca odprowadzanie wilgoci ze ściany.

Dobrymi hydroizolatorami są także materiały bentonitowe występujące w postaci membran lub paneli. Produkowane są na bazie minerału pochodzenia wulkanicznego - bentonitu sodowego, który pod wpływem wody pęcznieje i tworzy przy tym warstwę nierozpuszczalnego żelu. Membrany i płyty mocuje się do suchych i gładkich ścian kołkami lub gwoździami do betonu. Właściwa warstwa izolacji wodochronnej tworzy się w momencie kontaktu bentonitu z wodą.

Do grupy materiałów hydroizolacyjnych zaliczane są również wodoszczelne zaprawy mineralne. Powłoki izolacyjne z tych materiałów wykonywane są na dokładnie oczyszczonych powierzchniach pionowych lub poziomym metodą natrysku, nanoszenia szczotkami lub pacami. Ciekawym rozwiązaniem są hydroizolacje z modyfikowanych zapraw mineralnych. Zaletą ich jest możliwość wykonywania dowolnych okładzin cokołów, np. z płytek ceramicznych, na zaprawach klejowych lub specjalnych tynków cokołowych.

Ciepłe piwnice i fundamenty

Izolację termiczną fundamentów należy wykonać bez względu na to, czy dom jest podpiwniczony czy nie. Zgodnie z obowiązującą normą ściany fundamentowe powinny być ocieplone do głębokości 1 m poniżej poziomu terenu. Ociepla się je od zewnątrz, ale dopuszczalne jest też ocieplenie od wewnątrz.

Ze względu na specyficzne warunki, w jakich znajduje się termoizolacja części podziemnej budynku, dobór materiałów izolacyjnych podlega nieco innym zasadom niż w przypadku ścian nadziemia. Najodpowiedniejszym materiałem są tu płyty ze spienionego polistyrenu. W zależności od technologii produkcji mamy do czynienia ze styropianem lub polistyrenem ekstrudowanym. Materiały te charakteryzują się znakomitymi parametrami cieplnymi, wysoką wytrzymałością na ściskanie oraz minimalną nasiąkliwością. Grubość izolacji termicznej winna wynikać z obliczeń, można jednak stwierdzić, że w większości przypadków ocieplania ścian fundamentów i piwnic należy stosować polistyren o grubości 6 cm.

Powierzchnie styropianu zabezpiecza się przed uszkodzeniem w dwojaki sposób. Przy dużych głębokościach wykonuje się na styropianie warstwę tynku cementowego lub tynku z fabrycznych mieszanek nie zawierających wapna wykonanych na siatce stalowej. W przypadku mniejszych naporów i gruntów piaszczystych wykonuje się warstwę z zaprawy klejowej zbrojonej tzw. siatką pancerną z włókna szklanego, stosowaną w systemach dociepleń metodą lekką mokrą. Na tak wykonanej warstwie wskazane jest wykonanie izolacji wodoszczelnej z zaprawy mineralnej.

Płyty z ekstrudowanego polistyrenu ze względu na swoją budowę mogą stanowić zarazem izolację termiczną i przeciwwilgociową.

Robert Glac